Η Ευρωπαϊκή Ένωση Κωφών (European Union of the Deaf, EUD) από κοινού με τον Δρα Ádám Kósa, Κωφό μέλος της Ευρωβουλής από την Ουγγαρία, διοργάνωσαν ένα Συνέδριο για τη Νομοθεσία σχετικά με τις Νοηματικές Γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το οποίο πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, και συγκεκριμένα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις 19 Νοεμβρίου 2010.
Το Συνέδριο, στο οποίο παρέστησαν εκπρόσωποι από τις Εθνικές Ομοσπονδίες Κωφών των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος της ΟΜΚΕ, κ. Κώστας Γαργάλης, έληξε με την υπογραφή της Διακήρυξης των Βρυξελλών. Η Διακήρυξη των Βρυξελλών αποτελεί ένα ιδιαίτερης σημασίας έγγραφο για την προώθηση της αναγνώρισης των νοηματικών γλωσσών σε όλη την Ευρώπη. Περιέχει αιτήματα σχετικά με την εκπαίδευση, τους διερμηνείς νοηματικών γλωσσών και άλλους τομείς, όπως την απασχόληση. Διακηρύσσει ότι το δικαίωμα στη νοηματική γλώσσα αποτελεί ανθρώπινο δικαίωμα και ως τέτοιο θα πρέπει να προστατεύεται με σεβασμό. Η εν λόγω Διακήρυξη θα χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο όχι μόνο για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες της Κοινότητας των Κωφών, αλλά και για να επιτευχθεί η αναγνώριση της νοηματικής γλώσσας σε εθνικό επίπεδο.
Παρακάτω το πλήρες κείμενο της Διακήρυξης των Βρυξελλών.
Διακήρυξη των Βρυξελλών σχετικά με τις Νοηματικές Γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης : 19 Νοεμβρίου 2010
ΠΡΟΟΙΜΙΟ
Εμείς, οι εκπρόσωποι των Εθνικών Ομοσπονδιών Κωφών των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Συνεργαζόμενων Μελών, Ισλανδίας, Νορβηγίας και Ελβετίας, πιστεύουμε και παλεύουμε για τα ίσα δικαιώματα των Κωφών και Βαρήκοων χρηστών νοηματικής γλώσσας. Σήμερα, 19 Νοεμβρίου 2010, υιοθετούμε ομόφωνα την παρούσα διακήρυξη ως επιστέγασμα του Συνεδρίου «Εφαρμογή της Νομοθεσίας σχετικά με τις Νοηματικές Γλώσσες», που διοργάνωσαν ο Δρ. Ádám Kósa, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και η Ευρωπαϊκή Ένωση Κωφών (European Union of the Deaf, EUD).
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
1. Οι Συνθήκες και οι Αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι διατάξεις που διατυπώνονται στο Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων καθιστούν εμάς, τους Κωφούς και Βαρήκοους χρήστες νοηματικής γλώσσας, ισότιμους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το δικαίωμα στην ελεύθερη διακίνηση.
2. Οι Κωφοί και Βαρήκοοι στην Ευρώπη χρησιμοποιούν και διατηρούν πολλές γηγενείς εθνικές νοηματικές γλώσσες και διαμορφώνουν «ευάλωτες» κοινότητες, ίσες με άλλες γλωσσικές και πολιτισμικές μειονότητες.
3. Οι γηγενείς εθνικές νοηματικές γλώσσες των Κρατών-Μελών είναι οι μητρικές γλώσσες των χρηστών νοηματικής γλώσσας. Εδώ και καιρό είναι εξακριβωμένο από έρευνες ότι οι νοηματικές γλώσσες συνιστούν πλήρεις γλώσσες με τη δική τους γραμματική και σύνταξη, κατά τον ίδιο τρόπο με τις ομιλούμενες γλώσσες. Υπηρετούν όλους τους πρακτικούς και θεωρητικούς σκοπούς μιας φυσικής γλώσσας, συμπεριλαμβανομένης της γλωσσικής κατάκτησης στη νηπιακή και παιδική ηλικία.
4. Ένα από τα θεμέλια της κοινότητας των χρηστών νοηματικής γλώσσας είναι ο Πολιτισμός των Κωφών. Ως εκ τούτου, συνιστά αναπόσπαστο τμήμα των πολιτισμών των Κρατών-Μελών, γι’ αυτό πρέπει να προστατευθεί και να προωθηθεί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.
5. Κάθε χρήστης νοηματικής γλώσσας πρέπει να έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί τη φυσική, νοηματική, γλώσσα του χωρίς περιορισμούς και διακρίσεις. Η επικοινωνία σε μια φυσική γλώσσα και η χρήση της συνιστούν θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.
6. Οι χρήστες νοηματικής γλώσσας πρέπει να έχουν ισότιμη πρόσβαση στη δημόσια ζωή, την εκπαίδευση και την απασχόληση. H πλήρης συμμετοχή θα πρέπει να προωθηθεί και να προστατευθεί μέσω νομοθεσίας. Μια οδός προκειμένου να πετύχουν οι χρήστες νοηματικής γλώσσας πλήρη πρόσβαση είναι οι διερμηνείς νοηματικών γλωσσών (σε πρόσωπο με πρόσωπο διερμηνεία ή μέσω σύγχρονων, προσαρμοσμένων στην Πληροφορία και Τεχνολογία λύσεων [IT solutions]).
7. Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να υποστηρίζει τα Κράτη-Μέλη της, ώστε να λάβουν τα απαραίτητα νομoθετικά μέτρα για την προστασία και προώθηση των εθνικών νοηματικών γλωσσών, προκειμένου να ανταποκριθούν στους στόχους της Στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2020 (EU2020), η οποία στοχεύει στην ενίσχυση της απασχόλησης και την άνοδο του βιοτικού επιπέδου εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ
Καλούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Κράτη-Μέλη της να λάβουν όλα τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι μέσω διαβουλεύσεων με την Κοινότητα των Κωφών:
α. Οι εθνικές νοηματικές γλώσσες αναγνωρίζονται σε ισότιμη βάση με τις αντίστοιχες ομιλούμενες γλώσσες των Κρατών-Μελών
β. Οι κοινότητες που νοηματίζουν και τα μεμονωμένα μέλη τους έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν τη γλώσσα τους χωρίς περιορισμούς
γ. Παρέχονται μαθήματα νοηματικής γλώσσας στα μέλη της οικογένειας για τη διασφάλιση της πλήρους συμμετοχής του Κωφού ή Βαρήκοου παιδιού στην οικογενειακή ζωή
δ. Οι Κωφοί και Βαρήκοοι χρήστες νοηματικής γλώσσας έχουν το δικαίωμα να μάθουν νοηματική και να εκπαιδεύονται/ σπουδάζουν διγλωσσικά, τόσο στη νοηματική τους γλώσσα όσο και στη γραπτή εθνική γλώσσα τους (γραπτές εθνικές τους γλώσσες)
ε. Οι χρήστες νοηματικής γλώσσας έχουν πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες στην εθνική νοηματική γλώσσα τους
στ. Οι χρήστες νοηματικής γλώσσας έχουν ισότιμη μεταχείριση στην απασχόληση
ζ. Οι εθνικές νοηματικές γλώσσες και οι κοινότητές τους προστατεύονται και προωθούνται
η. Η παροχή υπηρεσιών διερμηνείας στη νοηματική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένων της χρηματοδότησης και της εκπαίδευσης των διερμηνέων νοηματικών γλωσσών, εξασφαλίζεται με τον προσδιορισμό και την υιοθέτηση ελάχιστων προτύπων για όλα τα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Προτρέπουμε τα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διασφαλίσουν ίσες ευκαιρίες παρέχοντας προσβάσιμες εκπαιδευτικές επιλογές για χρήστες νοηματικής γλώσσας. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εκπαιδευτούν, ώστε να γίνουν πλήρως δίγλωσσοι, ενώ παράλληλα θα πρέπει να προτιμώνται οι φυσικοί χρήστες νοηματικής γλώσσας. Αυτό είναι αναγκαίο για την επίτευξη της κατάλληλης εκπαίδευσης σε κάθε Κωφό ή Βαρήκοο παιδί.
Πιστεύουμε ότι τα Κράτη-Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων της Ισλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελβετίας, έχουν τη βούληση και τα μέσα να υποστηρίξουν ενεργά τη χρήση νοηματικών γλωσσών.
Έχουμε πλήρη επίγνωση ότι τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και το Συμβούλιο της Ευρώπης έχουν εγκρίνει έγγραφα σχετικά με τα ζητήματα που παρουσιάζονται στην παρούσα Διακήρυξη.
Επικαλούμαστε τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και τη Σύσταση 1598 (2003) για την Προστασία των Νοηματικών Γλωσσών στα Κράτη-Μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Υπενθυμίζουμε στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης –ιδίως την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο– τις δύο Αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με τις Νοηματικές Γλώσσες (Α2-302/87 της 17ης Ιουνίου 1988 και Β4-095/98 της 18ης Νοεμβρίου 1998).
Ζητούμε τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να δημιουργήσουν νόμους, να εκδώσουν οδηγίες και να υποστηρίξουν την ανάπτυξη οριζόντιας νομοθεσίας.
Καλούμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να παρέχει υπηρεσίες διερμηνείας στη νοηματική γλώσσα εντός των θεσμικών οργάνων της, προκειμένου να αποτελέσει πρότυπο βέλτιστων πρακτικών.
Διεκδικούμε η Ευρωπαϊκή Ένωση να ζητήσει από όλα τα Κράτη-Μέλη να συμβάλουν στην έρευνα, την ανάπτυξη και τη διδασκαλία των νοηματικών γλωσσών, παρέχοντας οικονομική βοήθεια και παρουσιάζοντας και υποστηρίζοντας εθνικά και τοπικά προγράμματα.
Αναθέτουμε στον Δρα Ádám Kósa, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, και στην Ευρωπαϊκή Ένωση Κωφών να προωθήσουν την παρούσα Διακήρυξη στα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στα Κράτη-Μέλη της.
Οι υπογράφοντες:
- Δρ. Ádám Kósa, μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
- Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κωφών
- Εκπρόσωποι των Εθνικών Ομοσπονδιών Κωφών των Κρατών-Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Συνεργαζόμενων Μελών, Ισλανδίας, Νορβηγίας και Ελβετίας
- Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Διερμηνέων Νοηματικών Γλωσσών
- Πρόεδρος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κωφών
- Πρόεδρος της Παγκόσμιας Ένωσης Διερμηνέων Νοηματικών Γλωσσών